08 feb De Polyvagaaltheorie en de ‘Vagale Paradox’
De Polyvagaaltheorie en de ‘Vagale Paradox’
De nervus vagus speelt een centrale rol in zowel de stabiliteit van ons lichaam (homeostase) als in levensbedreigende reacties op stress. Dit dubbele effect creëert een paradox: de zenuw die normaal stabiliteit bevordert, kan ook bijdragen aan levensbedreigende situaties, zoals zuurstoftekort of chronische stress. Dit fenomeen wordt aangeduid als de ‘vagale paradox’. Onderzoek in couveuseafdelingen leidde tot de ontwikkeling van de Polyvagaaltheorie (PVT), die deze paradox helpt verklaren.
De theorie laat zien dat de vagus twee verschillende paden bevat, afkomstig uit twee gebieden in de hersenstam: de dorsale motorische kern en de nucleus ambiguus. Dit verklaart waarom de vagus bij zoogdieren niet alleen stabiliteit biedt, maar in bepaalde situaties juist levensbedreigend kan zijn. Dit is vooral relevant bij premature baby’s, waarbij de dorsale paden sterker zijn ontwikkeld dan de ventrale, wat leidt tot ernstige reacties zoals een vertraagde hartslag en apneu.
De Polyvagaaltheorie toont verder aan dat het ventrale vagale complex, dat bij zoogdieren een rol speelt in sociale betrokkenheid en regulering van hartslag, afhankelijk is van een juiste ontwikkeling. Een rijp ventraal vagale systeem bevordert gezonde stofwisselingsprocessen door sociale interacties te ondersteunen.
Door de vagale paradox te begrijpen, biedt de Polyvagaaltheorie een solide basis voor verder onderzoek en de ontwikkeling van nieuwe therapeutische benaderingen, vooral in situaties waarin het autonome zenuwstelsel een rol speelt bij stressregulatie en sociale interacties.
Deze blogpost is bedoeld om complexe neurofysiologische principes van de Polyvagaaltheorie begrijpelijk te maken voor professionals en geïnteresseerden in de therapeutische praktijk.
Lees het hele artikel
